Od architekta IT do architekta korporacyjnego – podobieństwa i różnice

Przeglądając zasoby internetowe można natrafić na wiele różnych definicji dla osób zatrudnionych na stanowiskach określanych mianem architektów korporacyjnych, architektów rozwiązań i architektów IT. Wystarczy wpisać w przeglądarkę jedną z powyższych ról (używając ich angielskich odpowiedników – tj.: enterprise architect, solution architect, IT architect), aby otrzymać znaczącą listę stron z ich definicjami. Niestety czytając te definicje nie jesteśmy w stanie jednoznacznie określić różnic między nimi, a tylko zidentyfikować zakres ich prac i odpowiedzialności. 

Dodatkowo wiele organizacji stosuje własne nazewnictwo, co prowadzi do braku zrozumienia i komunikacji podczas rekrutacji między osobą rekrutującą a potencjalnym pracownikiem.  To powoduje niebezpieczeństwo podjęcia błędnej decyzji przez obie strony, a w efekcie może skończyć się pewnym rozczarowaniem, utratą cennego czasu i pieniędzy. 

Spróbujmy w takim razie odpowiedzieć na pytanie, jaka jest różnica między architektem korporacyjnym, architektem rozwiązań i architektem IT. Te trzy typy architektów zostały wybrane celowo, ponieważ to najczęściej między nimi zaciera się różnica zakresu prac i odpowiedzialności. Celem autora nie jest stworzenie kolejnych definicji, ale próba zaznaczenia różnic między tymi rolami bazując na domenach architektonicznych zawartych w specyfikacji TOGAF 9.1.

Rysunek 1. Domeny architektoniczne w TOGAF

W takim razie przyjrzyjmy się najpierw domenom architektonicznym zdefiniowanym w TOGAF 9.1 (Rysunek 1). Architektura korporacyjna obejmuje architekturę biznesową, architekturę systemów informatycznych (danych i aplikacji) oraz architekturę techniczną. Jedną z głównych różnic między architekturą korporacyjną a architekturą IT jest fakt, że ta pierwsza obejmuje architekturę biznesową. Zgodnie z definicją TOGAF 9 architektura biznesowa obejmuje strategię biznesową, ład, organizację i informacje o kluczowych procesach biznesowych oraz interakcje pomiędzy tymi elementami. Rysunek 1 wyjaśnia na wysokim poziomie cel każdej warstwy.

W takim razie możemy od razu wywnioskować, iż w obszarze architektury IT pracuje ogólnie ujmując architekt IT. To on porusza się w obszarze poszczególnych systemów informatycznych wykorzystując dostępną architekturę techniczną organizacji.

Architekt korporacyjny obejmuje zasięgiem wszystkie domeny i tworzy ogólny widok organizacji – stan odniesienia „jak jest” i stan docelowy „jak ma być”, przez co architektura korporacyjna czasem używana jest do zarządzania transformacją biznesową organizacji. Dodatkowo architekt korporacyjny dba, aby domeny architektoniczne zostały opisane na odpowiednim poziomie szczegółowości, a oczekiwania interesariuszy zaadresowane poprzez aktywny udział w definiowaniu punktów widzenia i widoków.

W końcu architekt rozwiązań jest jakby wykonawcą działań zleconych przez architekta korporacyjnego i to on odpowiada za projekt architektoniczny i dokumentację na poziomie systemu lub podsystemu dla wszystkich domen architektonicznych. To on ściśle współpracuje z architektem korporacyjnym i dostarcza mu informacji na temat aktualnych prac z punktu widzenia projektu.

W ten sposób, gdy architekt IT zostaje członkiem projektu architektonicznego jest utożsamiany z architektem rozwiązań. W praktyce zdarza się bardzo często, gdy w organizacji nie istnieją architekci rozwiązań, że architekt korporacyjny pełni funkcję architekta rozwiązań w pierwszej fazie trwania projektu do czasu skrystalizowania się nowych ról w organizacji.

Zrozumienie podstawowych różnic między tymi rolami umożliwia rozpoczęcie dyskusji na temat architektury korporacyjnej – jej celu i miejsca w organizacji.