Model klasyfikacji zagadnień architektonicznych

Wdrażając praktykę architektoniczną w organizacji bardzo często stajemy przed następującą kwestią: czy uwzględniliśmy już wszystkie niezbędne elementy, aby móc mówić, że kompleksowo zajęliśmy się problematyką architektury korporacyjnej? W celu próby odpowiedzi na to pytanie podjąłem próbę opracowania schematu klasyfikującego zagadnienia z obszaru praktyki architektonicznej. Jego celem nie jest zastąpienie istniejących podejść do budowy architektury korporacyjnej, lecz odniesienie się do zagadnienia, czy wszystkie kluczowe elementy związane z podejściem architektonicznym zostały uwzględnione w organizacji.  

Rysunek 1 przedstawia graficzną prezentację tego schematu.

Rysunek 1. Schemat klasyfikacji zagadnień związanych z praktyką architektoniczną w organizacjach
Źródło: Opracowanie własne.

Schemat klasyfikacji składa się ze zbioru komponentów – odgrywających rolę „pojemników” na określone treści. Powinny one zostać wypełnione podczas przygotowywania praktyki architektonicznej, a następnie okresowo aktualizowane.

Centralnym punktem schematu jest komponent „wymagania dotyczące wdrożenia praktyki architektonicznej w organizacji”. W szczególności należy się w nim odnieść do celów wdrożenia podejścia architektonicznego i oczekiwanych przez organizację korzyści z tego wdrożenia, czyli odpowiedzieć na pytanie, „po co” organizacja będzie budować architekturę korporacyjną/wdrażać podejście architektoniczne.

Komponent „metoda budowy architektury korporacyjnej” odnosi się do wybranego przez organizację sposobu tworzenia modeli architektury korporacyjnej. Należy wskazać konkretną metodę planowania i projektowania architektury – może to być np. TOGAF ADM albo zupełnie inne podejście, np. Scrum4EA.

Komponent „metamodel architektury” obejmuje precyzyjne wskazanie na poziomie atomowym (tj. poszczególnych bytów), jakie dane będą zbierane w ramach poszczególnych modeli architektonicznych oraz jakie relację będę występować pomiędzy nimi. Metamodel ten jest następnie podstawą określania struktury produktów architektonicznych.

Komponent „modele referencyjne” ma na celu wskazanie, jakie modele referencyjne – ze szczególnym uwzględnieniem branży, w której funkcjonuje dana organizacja – będą wykorzystywane przy projektowaniu architektury korporacyjnej.

Trzy kolejne komponenty: „model architektury biznesowej”, „model architektury danych i aplikacji”, „model architektury technicznej”, wskazują, jakie typy modeli architektonicznych będą tworzone w poszczególnych domenach architektonicznych. Modele te dotyczą zarówno stanu bazowego, docelowego, jak i stanów pośrednich organizacji. Wykorzystuje się tutaj elementy z komponentu „metamodel architektury”.

Komponent „strategia i plan transformacji” przedstawia, jak informacje zawarte w modelach architektonicznych będą wykorzystane przy tworzeniu materiałów opisujących ścieżkę dojścia ze stanu bazowego do docelowego.

Komponent „struktura organizacyjna, role i odpowiedzialności” odnosi się do struktury zespołów zajmujących się zagadnieniami architektury korporacyjnej w organizacji, ich rolami i przypisanymi im odpowiedzialnościami.

Komponent „pryncypia, polityki, standardy” charakteryzuje, jakie będą klasy pryncypiów, polityk i standardów, jak będą opisywane oraz jakie będą relacje pomiędzy nimi.

Komponent „zarządcze procesy i produkty architektoniczne” określa mechanizmy ładu architektonicznego poprzez wskazanie architektonicznych procesów zarządczych (takich jak np. proces przeglądu architektonicznego, proces obsługi odstępstwa od architektury) oraz związanych z nimi produktów (np. rejestr ładu architektonicznego).

Komponent „miary architektoniczne” zawiera listę wskaźników (KPI) pozwalających mierzyć efektywność działań architektonicznych w organizacji.

Komponent „integracja z metodykami i standardami organizacyjnymi” przedstawia mechanizmy integracji praktyki architektonicznej z innymi podsystemami zarządzania w organizacji.

Komponent „narzędzia informatyczne” zawiera listę narzędzi niezbędnych do efektywnego funkcjonowania praktyki architektonicznej w organizacji.

Komponent „umiejętności i wiedza” zawiera informacje nt. niezbędnej listy umiejętności (w szczególności umiejętności miękkich) i wiedzy, którą powinny posiadać poszczególne osoby zaangażowane w prace architektoniczne.

Będę wdzięczny za Państwa opinie – na ile przedstawiony tutaj model jest kompletny i czy nie pominąłem jakiegoś zagadnienia.