Jak uzyskać certyfikat TOGAF?

Bardzo często jest mi zadawane pytanie - jak można uzyskać certyfikat TOGAF. Sposób postępowania zależy od tego, o jakim certyfikacie mówimy - w ramach The Open Group występują bowiem dwa programy certyfikacyjne. Pierwszy z nich dotyczy certyfikacji dla wersji TOGAF 8. Wówczas można starać się o uzyskanie certyfikatu "TOGAF 8 Certified". Aby go uzyskać można uczęszczać na certyfikowane przez The Open Group szklenie dotyczące wersji 8. Po jego pozytywnym zakończeniu (co wiąże się m. in. z poprawnym wypełnieniem tzw. workbooka) firma prowadząca szkolenie wysyła dane kursantów do The Open Group, który wystawa imienne certyfikaty. Są one ważne dwa lata, po czym można je w stosunkowo prosty sposób odnowić (wiąże się to z odpłatnością na rzecz The Open Group). Inną metodą uzyskania certyfikatu z TOGAF 8 jest zdanie egzaminu w Centrum Prometric. Kosztuje on 400 dolarów, składa się na niego 101 pytań testowych i trwa on 2 godziny. Aby egzamin był zdany, należy uzyskać 70% poprawnych odpowiedzi. Podczas egzaminu nie ma dostępu do specyfikacji TOGAF.

Zupełnie inaczej wygląda program certyfikacji dla wersji TOGAF 9.x. Po pierwsze wprowadzono dwa poziomy certyfikacji (poziom podstawowy oraz poziom 2 - porównać to można do poziomu Foundation i Practitioner w Prince 2). Różnice w celach poszczególnych certyfikatów przedstawia Tabela 1. Po drugie są to certyfikaty ważne bezterminowo (tj. nie wygasają po dwóch latach).

Tabela 1. Cele poszczególnych certyfikatów dla TOGAF 9.x.

W związku z różnymi celami certyfikatów dla TOGAF 9 na egzaminie wymagany jest różny zakres wiedzy (por. Tabela 2).

Tabela 2. Zakres tematyczny egzaminów na poziomie 1 i poziomie 2.

Jednostki nauki wymagane na  egzaminie zdawanym na poziomie 1:

• Wprowadzenie
• Kluczowe koncepcje TOGAF
• Ogólne definicje
• Wprowadzenie do ADM
• Kontinuum korporacyjne i narzędzia
• Fazy ADM (Ogólnie)
• Wytyczne i techniki ADM
• Ład architektoniczny (Ogólnie)
• Architektoniczne widoki i punkty widzenia oraz interesariusze
• Bloki budowlane
• Produkty ADM (Ogólnie)
• Modele referencyjne TOGAF (Ogólnie)
• Program certyfikacji TOGAF

Jednostki nauki wymagane na  egzaminie zdawanym na poziomie 2:

• Jednostki nauki z pierwszego poziomu  egzaminu oraz dodatkowo
• Faza wstępna ADM
• Ład architektoniczny (Poziom szczegółowy)
• Technika scenariuszy biznesowych
• Faza A: Wizja architektury
• Ramy zawartości architektonicznej
• Zarządzanie interesariuszami
• Metamodel zawartości TOGAF
• Techniki wspierające implementację architektury
• Faza B: Architektura biznesowa
• Faza C: Architektury systemów informatycznych
  • Architektura danych
• Faza C: Architektury systemów informatycznych
  • Architektura aplikacji
•  Architektura generyczna TOGAF: TOGAF TRM (Poziom szczegółowy)
• Model referencyjny: The Integrated Information Infrastructure Reference Model (Poziom szczegółowy)
• Faza D: Architektura techniczna
• Techniki planowania migracji
• Faza E: Możliwości i rozwiązania
• Faza F: Planowanie migracji
• Faza G: Implementacja ładu
• Faza H: Zarządzanie zmianą architektoniczną
• Zarządzanie wymaganiami architektonicznymi
• Partycjonowanie architektury
• Repozytorium architektoniczne
• Wskazówki dotyczące adaptacji ADM: Iteracja i poziomy
• Wskazówki dotyczące adaptacji ADM: Bezpieczeństwo
• Wskazówki dotyczące adaptacji ADM: SOA
• Modele dojrzałości architektonicznej
• Ramy umiejętności architektonicznych

Co więcej, wiedza wymagana na egzaminach  jest w różny sposób weryfikowana - tj. albo za pomocą pytań testowych jednokrotnego wyboru (cztery odpowiedzi są do wyboru), bez punktów ujemnych, albo za pomocą tzw. pytań scenariuszowych. W pierwszym przypadku następuje sprawdzenie znajomości specyfikacji TOGAF 9 poprzez bardzo konkretne pytania. W drugim przypadku przedstawiony jest opis sytuacji nawiązującej do potencjalnego rzeczywistego zdarzenia, a osoba zdająca egzamin  wskazuje jedną z czterech możliwych odpowiedzi (najlepszą w rozumieniu TOGAF 9). Przy czym nie ma tutaj sytuacji "0-1" - tj. następuje gradacja odpowiedzi: od odpowiedzi najlepszej (za którą uzyskuje się 5 punktów) do odpowiedzi złej (za którą uzyskuje się 0 punktów).

W zależności od tego, czy osoba zainteresowana certyfikatem z TOGAF 9 posiada już certyfikat z TOGAF 8 możliwe są dwie główne drogi postępowania (por. Rysunek 1).

Rysunek 1. Ścieżki uzyskania certyfikatu TOGAF 9.

Tabela 3 przedstawia warunki zdawania egzaminu dla poziomu 1 (nie ma tutaj pytań scenariuszowych, aby zdać trzeba uzyskać 22 punkty z 40 - czyli 55%).

Tabela 3. Warunki zdawania egzaminu dla poziomu 1.

Tabela 4 przedstawia dwie podścieżki zdawania egzaminu dla poziomu 2 - pierwsza z nich polega na zdaniu dwóch oddzielnych egzaminów, zaś druga zdawaniu od razu egzaminu łączonego.

Tabela 4. Podścieżki zdawania  egzaminu dla poziomu 2.

Tabela 5 przedstawia warunki zdawania egzaminu dla poziomu 2 (w podścieżce dwuetapowej).  Dla egzaminu 1-go nie ma pytań scenariuszowych, aby zdać trzeba uzyskać 22 punkty z 40 - czyli 55%. Aby zdać egzamin 2-gi trzeba uzyskać 24 punkty z 40 - czyli 60%.

Tabela 5. Warunki zdawania egzaminu dla poziomu 2 (podścieżka dwueatapowa).

Tabela 6 przedstawia warunki zdawania egzaminu dla poziomu 2 (w podścieżce jednoetapowej). Uwaga: jeżeli nie zda się którejś z części egzaminu nie uzyska się żadnego certyfikatu, chociaż przy "poprawce" zdaje się tą część, która nie została zaliczona.

Tabela 6. Warunki zdawania egzaminu dla poziomu 2 (podścieżka jednoeatapowa).

Tabela 7 przedstawia warunki zdawania egzaminu dla poziomu 2, w przypadku osób dysponujących już certyfikatem z TOGAF 8 (to, na co należy zwrócić uwagę, to fakt że podczas całego egzaminu jest dostępna specyfikacja TOGAF 9 - więc nie trzeba "nauczyć się" specyfikacji TOGAF na pamięć  - a jest to blisko 700 stron).   Z pierwszej części egzaminu trzeba uzyskać 12 punktów z 20, zaś z drugiej części trzeba uzyskać 24 punkty z 40.

Tabela 7. Warunki zdawania egzaminu dla poziomu 2 (dla osób dysponujących certyfikatem TOGAF 8 i zdających egzamin pomostowy).

Na koniec należy dodać, że:

• W przypadku nie zdania egzaminu TOGAF kolejne  podejście możliwe jest po upływie miesiąca czasu.
• Wszystkie egzaminy dla TOGAF 9  zdawane są w centrach egzaminacyjnych firmy Prometric (kurs może pomóc w przygotowaniu do egzaminu); tam też można dowiadywać się o ceny poszczególnych egzaminów.
• Wszystkie egzaminy na TOGAF 9 są prowadzone w języku angielskim.
• Na stronach The Open Group można kupić zestawy przykładowych testów (dla poziomu 1 i 2) - ale nie ma zbiorczej bazy wszystkich testów.