Architektura biznesowa - jak ją wdrożyć w organizacji?
Na początek pozwolę sobie zadać pytanie, na które odpowiedź nie jest aż tak oczywista, jak się wydaje na początku. Pytanie brzmi: o czym zwykle zwykle zapomina się, definiując zakres architektury biznesowej operatora telekomunikacyjnego, firmy z sektora utilities oraz firmy IT? Teraz odpowiedzi :). W pierwszym przypadku cały obszar sieci telekomunikacyjnej nie jest na początku utożsamiamy z architekturą biznesową. Zwykle podawane jest uzasadnienie: przecież to infrastruktura IT (czyli odpowiada za to CIO). Nie jest to prawda – wystarczy porozmawiać z ludźmi, którzy odpowiadają za infrastrukturę telekomunikacyjną. Dla nich IT jest jedynie narzędziem, które ułatwia zarządzania siecią (i dlatego sieć podlega pod CTO, a nie CIO). Drugi przypadek jest bardzo analogiczny. Wszystkie sieci przesyłowe w żaden sposób nie kojarzą się z architekturą biznesową – ale jak najbardziej są jej elementem. Wreszcie w przypadku firmy IT (deweloperskiej) – proces wytwarzania oprogramowania powinien być zamodelowany w architekturze biznesowej, a środowisko IDE (takie jak Eclipse) to aplikacja biznesowa ;). Zwłaszcza ten ostatni przykład brzmi jak herezja (bo przecież wytwarzanie oprogramowania – to z punktu widzenia “biznesu” tylko przeszkoda) – ale proszę spojrzeć na zagadnienie szerzej ;).
Przykłady te pokazują jak trudno jest ustalić właściwy zakres architektury biznesowej, a następnie wdrożyć mechanizmy jej zarządzania.
Punktem wyjścia do tego jest próba zdefiniowana czym właściwie jest architektura biznesowa. Najprostsza odpowiedź (która jednak nie dużo wyjaśnia) brzmi: jest to jedna z czterech domen architektury korporacyjnej. Dlatego pozwalam sobie podać jej inną (szerszą) definicję: jest to formalny opis sposobu działania biznesowej części organizacji, na poziomie kluczowych jej składowych i relacji między nimi, pokazujący jak organizacja wykorzystuje swój potencjał (obecny i planowany) do realizacji celów strategicznych oraz mechanizmy pozwalające na wykorzystanie tego opisu w procesie podejmowania kluczowych decyzji w organizacji.
Oczywistym ponad to jest, że architektura biznesowa:
- powinna opisywać stan bazowy, docelowy oraz stany pośrednie (o ile one występują);
- może być uchwycona na różnym poziomie granulacji (strategicznym, segmentów, potencjału).
W zależności od standardów zakres architekty biznesowej jest różnie określany – na trzech poniższych rysunkach podaję jej rozumienie według TOGAFA, ArchiMate oraz OMG BMM.
Rysunek 1. Zakres pojęciowy architektury biznesowej według TOGAF 9.1
Źródło: The Open Group, 2011.
Rysunek 2. Zakres pojęciowy architektury biznesowej według ArchiMate 2.1
Źródło: The Open Group, 2013.
Rysunek 2. Zakres pojęciowy architektury biznesowej według OMG BMM 1.1
Źródło: OMG, 2010.
Już na pierwszy rzut oka widać, że występują zdecydowanie różne podejścia do określenia co wchodzi w zakres architektury biznesowej. Na pewno takie zróżnicowanie nie ułatwia wprowadzenia tego podejścia w organizacji. Co więcej, praktyka wskazuje, że w wielu polskich organizacjach elementy architektury biznesowej już występują, ale są niespójne ze sobą. Gdzie szukać elementów architektury biznesowej? Na przykład w poniższego rodzaju jednostkach (oczywiście nie wszystkie organizacje posiadają tego rodzaju jednostki, w części firm wystąpi tylko podzbiór tych jednostek):
- jednostka ds. planowania strategicznego / rozwoju firmy
- jednostka ds. doskonalenia/optymalizacji procesów biznesowych
- jednostka ds. zarządzania jakością (ISO)
- zespół ds. monitorowania realizacji strategii biznesowej (BSC)
- zespół ds. inicjatyw strategicznych
- komitet produktowy.
Innym czynnikiem mocno utrudniającym wdrożenie architektury biznesowej jest mishmash terminologiczny, jeżeli chodzi o architekta biznesowego, analityka biznesowego, architekta systemowego i architekta korporacyjnego. Aby uporządkować te pojęcia przygotowałem krótkie porównanie tych ról w organizacji (przy czy od razu zastrzegam, że jest to moje spojrzenie, z którym Państwo nie musicie się zgodzić).
Rysunek 4. Przegląd ról architektonicznych i analitycznych w organizacji
Źródło: Opracowanie własne.
Za częściowe potwierdzenie wyżej przedstawionej tabeli uznać można wyniki badań przeprowadzonych w 2012 przez firmę analityczną Forrester Research (największego konkurenta Gartnera). Ich wyniki przedstawia rysunek 5.
Rysunek 5. Zakres prac architekta biznesowego
Źródło: Forrester Research, 2012.
Aby pogłębić informacje nt. architektury biznesowej zapraszam do zapoznania się z kursem “Wprowadzenie do architektury biznesowej”, który dostępny jest w ramach Akademii Standardów IT (jeżeli nie posiadacie Państwo konta na platformie e-learningowej Akademii proponuję się zarejestrować).
Poniżej przedstawiono cały zakres kursu:
-
Definicja i zakres architektury biznesowej
-
Jaki jest cel opracowania architektury biznesowej?
-
Jakie są bariery zastosowania koncepcji architektury biznesowej?
- Kim jest architekt biznesowy?
-
Gdzie w organizacji powinien być umocowany zespół ds. architektury biznesowej?
-
Jakie są relacje między architekturą biznesową a modelem działania organizacji?
-
Gdzie i w jaki sposób wkomponować architekturę biznesową w zarządzanie organizacją?
-
Jakie są antywzorce wykorzystania koncepcji architektury biznesowej?
Zapraszam do zapoznania się z opublikowanym materiałem. Mam nadzieję, że będzie on przydatny dla Państwa.
Komentarze do wpisu
Gratuluję wartościowego wpisu o architekturze biznesowej. Warto o pojęciu dyskutować, gdyż, tak jak Pan zauważył, jest ono niestety ciągle mało znane (nie wspominając o wdrażaniu) wśród docelowych jego beneficjentów.
Mój punkt widzenia na związki architektury biznesowej i analizy biznesowej jest troszkę odmienny. Aby się nie powtarzać, załączam odnośnik do wpisu
Pozdrawiam, Artur Kasprzyk
Dodaj komentarz